............. /Margines.........

[placunio]

Baszta Batorego i Brama Wietrzna - tworzyły ważny punkt obrony miasta



Tablica z łacińskim napisem –
Basztę zbudował Stefan Batory w 1585r, a Stanisław August Poniatowski ja rozbudował





Zawracamy, idziemy przez Ruski Rynek …

[placunio]

Trzy budynki, ostatni ruina (jeszcze?), w środku hotel, a pierwszy z lewej… na nim była tablica,
z niej zrozumieliśmy, że to informacja turystyczna, więc weszliśmy do środka...



Pan siedział i coś tam pisał,… - czy my tu się możemy dowiedzieć czegoś?
- a co nas interesuje?
- wszystko, my pierwszy raz... itd. (wyrobiłam się już w podbijaniu serc
Chyba się spodobaliśmy coś tam mówił (po ukraińsku, ale słabo rozumieliśmy) i pokazał,
że mamy iść za nim.
Zaprowadził na trzecie piętro do pokoju, w którym siedziały trzy panie... coś tam pogadali ze sobą
i zajęła się nami pani Alusia.

Ku naszemu zdziwieniu, ale to wyszło dopiero potem, trafiliśmy do
Dyrekcji Parku Miodoborów - "Podilski Towtry" !!!

Pani Alusia, archeolog, tak się przejęła, że ma robić za naszą przewodniczkę, że zaczęła
od zrobienia kawy !!! a potem przy niej popłynęła opowieść o Parku Narodowym, o przyrodzie...
zaprowadziła do sali, z archeologią, nieco mnie zrozumieliśmy historii tej prehistorii,
ale potem w „sali przyrodniczej z roślinami, z ptakami” już lepszy był kontakt ...

uśmialiśmy się do łez, gdy na nasze pytania o bociany ... Alusia nie wiedziała o jakie ptaki pytamy ...
- no to jej pokazałam jak bociek chodzi po łące za żabkami

Tak bardzo chciała nam wszystko opowiedzieć, że i mapy wyciągnęła i okolice pokazywała,
dużo mówiła o Dniestrze i jego urokach, że tam cudnieeeeeee!
P. Alusiu - dzięki wielkie!!!
(jeszcze p. Alusia się pojawi …)

(sama w to bym nie uwierzyła ??? do Dyrekcji przychodzi dwoje ludzi i chcą czegoś?!
nieeeeeeeeeeeeeeeemożliwe! )

sala archeologiczna

[placunio]

No i znowu wędrujemy po Starym Mieście, mijamy cerkiew w rusztowaniach



Ulica Dominikańska



dominikański kościół św. Mikołaja

to tu jest jest centrum życia religijnego i kulturalnego miejscowych Polaków,
(świątynia i klasztor pochodzą z XVI w, w czasach tureckich urządzono tu koszary i meczet)
można sobie wyobrazić, jak będzie przepięknie, po obecnym remoncie…



herb Potockich



tablica fundacyjna Potockich

[placunio]

Trafiamy do galerii – "Kartinna Galeria" - malarstwo, sztuka Podola...
wchodzimy do środka (chyba w ogóle jako jedyni w całym dniu)
Pani, która sprzedaje nam bilety, wyraźnie się raduje, że coś się dzieje

[placunio]

Rynek Ormiański

Do Kamieńca Ormianie przybyli już w XIII w.
W czasach świetności miasta tutejsza gmina ormiańska była drugą po Lwowie w Rzeczypospolitej -
mieszkało tu prawie 700 rodzin. Ormianie otrzymali liczne przywileje handlowe od polskich władców.
W czasach okupacji tureckiej wielu przedstawicieli tej narodowości opuściło miasto.
Później znacząca część Ormian uległa polonizacji,

… przed wiekami, na Ormiańskim Rynku znajdowały się kupieckie kantory, sklepy i kramy, jatki rzeźnickie,
warsztaty garncarzy i złotników, tu docierały karawany kupieckie…

Z kamienieckich instrukcji celnych z początku XVIII w. dowiadujemy się, co uważano za towary ormiańskie:

”kobierce, kilimy, tapczany, kiecze, dygdyki, derhy, kołdry, imurlachy, muchajery, machrany, safian turecki,
saję, anskot, bagazyę, siodła i rzędy końskie, koncerze, szable, pałasze, noże, jedwabne mieszki,
wreszcie mydła greckie, tureckie, chałabyjskie, rureckie i inne... ”.

… przed wiekami, na Ormiańskim Rynku znajdowały się kupieckie kantory, sklepy i kramy, jatki rzeźnickie, warsztaty garncarzy i złotników, tu docierały karawany kupieckie…
Z kamienieckich instrukcji celnych z początku XVIII w. dowiadujemy się, co uważano za towary ormiańskie: ”kobierce, kilimy, tapczany, kiecze, dygdyki, derhy, kołdry, imurlachy, muchajery, machrany, safian turecki, saję, anskot, bagazyę, siodła i rzędy końskie, koncerze, szable, pałasze, noże, jedwabne mieszki, wreszcie mydła greckie, tureckie, chałabyjskie, rureckie i inne... ”.

(o historii Ormian w Kamieńcu – stąd )
http://riad.pk.edu.pl/~naszapol/np39/str28_31.shtml








Kościół ormiański z XIXw pod wezwaniem św. Mikołaja -
był w nim przechowywany cudowny obraz Matki Boskiej, który przywędrował z Armenii
do Kamieńca razem z Ormianami… w roku 1920 zniszczono tę ikonę,
przedtem sporządzono kopię dla kościoła w Łyścu koło Stanisławowa.



Kopia ta obecnie znajduje się w kościółku Ormiańskim w Gliwicach.
(Marysiu - pozdrawiam!!!)

Z tej kopii sporządzono niedawno kopię dla Kamieńca, pod ikoną w Kamieńcu znajduje się napis:

"Tej to opieka, co w Ormian kościele
Ta, nieprzyjaciół pod stopy ściele
Ta, co ozdobą na księżycu stoi
Niech się Podole już pogan nie boi"

Niestety kościół nie dotrwał do naszych czasów wysadzony w powietrze za panowania Stalina
(przepadło wspaniałe wyposażenie).



Z całego kościoła zachowała się jedynie wieża… w niej odbywają się nabożeństwa.

[placunio]

Otwieramy bramę, zamkniętą na skobelek, jesteśmy na terenie, na którym stał kiedyś
ormiański kościół św. Mikołaja
fundamenty, zielsko, mnóstwo leżących fragmentów murów, nagrobków…
”chaczkary” - płyty nagrobne z wizerunkiem ”kwitnącego krzyża”

...smutno... bardzo...

[placunio]

Zza ogrodzenia widzimy wieżę następnego kościoła, zaraz tam powędrujemy
(- kościół obok kościoła ...)

…inny ormiański kościół z końca XVI w.- Zwiastowania NMP, obecnie

cerkiew św. Mikołaja









Taki malutki placyk, kościół w centralnym punkcie, dookoła niziutkie domy, przy nich rosnące winorośla…
słońce grzało, wyciągnęliśmy nogi na ławce i tak … milczeliśmy głośno.
Nagle pojawił się pan z naręczem winogron i uśmiechając się położył je obok nas …
wiedzieliśmy, że to ksiądz, stąd...; winogrona też stąd!

- jak smakowały? … hm, rozpływały się w ustach!!!



No i wracamy na ulice Kamieńca… "złote uliczki"...



okna na wysokości … butów!!!

[placunio]

katedra rzymskokatolicka pw śś. Piotra i Pawła.

- najdalej na wschód wysunięta gotycka katedra w Europie...

Przez tę barokową - Bramę Tryumfalną - wchodzimy na teren katedry



zbudowano ją w 1781 r. z okazji wizyty króla Stanisława Augusta (dość wyraźny napis)



Po przekroczeniu bramy weszliśmy jakby w inny, piękny świat …
czysto, spokojnie, dużo kwiatów i zieleni…

[placunio]

Zatrzymujemy się przy obelisku z przepiękną modlitwą…
(w sam raz dla nas, zabieganych w tych czasach)

„... Kto wie czy nie dla ciebie
Miejsce już zrobione
Módl się o przeniesienie
Dusz z czyśćca do nieba
Wszak i na ciebie kiedyś
Przyjdzie ta potrzeba...”

kamienna tablica z 1756r !!!



Przy murach katedry, malutki trawnik, a na nim dawne nagrobki,





Na jednym odczytujemy napis
„Tu leży Konstancja urodzonego Xawerego Lachowieckiego żona 1831 R cholera umarła”
(chodziło chyba o chorobę, a nie charakter żony??)



zdumiewają nas figury na nagrobkach, bez głów,
( w czasach tureckich odrąbano im głowy)







i mur dookoła, a w nim wmurowane fragmenty nagrobków

[placunio]

przed nami najważniejsze miejsce na katedralnym placu – co widzimy?
z prawej strony - pomnik Jana Pawła II, a w oddali,
tak jakby zza Jego pleców widać niebieską cerkiew, (mała, drewniana)









po lewej stronie od pomnika papieża jest inny pomnik,
ucięty pień drzewa, stoi pośród kwiatów, rumianków, ostróżek, dalii … jakby na łące



obelisk Jerzego Wołodyjowskiego - „Życie to szereg poświęceń”
(Eksplozja w zamkowej zbrojowni zabiła prawie dziewięciuset żołnierzy,
w tym i pułkownika Wołodyjowskiego. Lecący kamień lub kartacz roztrzaskał mu czaszkę.
Zwłoki obrońcy kamienieckiej fortecy złożono w podziemiach miejscowego kościoła franciszkanów.
Tam, przez ponad ćwierć wieku czekały na powrót Kamieńca do Rzeczpospolitej - to na jego życiu wzorował się H. Sienkiewicz pisząc „Pana Wołodyjowskiego”)





byliśmy tu sami,
zapaliliśmy znicze pod DWOMA pomnikami,
pochyliliśmy głowy przed WIELKIMI DWOMA POLAKAMI

dobrze, że KAMIENIEC - pamięta

[placunio]

No to już czas zajrzeć do wnętrza katedry…

ale przy wejściu jeszcze przykuwa uwagę

wysoka na 33metry wieża, minaret,

to pozostałość z czasów, gdy Turcy zajęli Kamieniec, i świątynię zamieniono w meczet.

Po odzyskaniu Kamieńca przez Polaków zgodnie z warunkami pokoju minaret pozostał
na swoim miejscu wraz z wieńczącym go półksiężycem. Nie można było go zburzyć,
więc postawiono na półksiężycu figurę Matki Boskiej, przywiezioną z Gdańska w 1765 r.

Nad głównymi drzwiami katedry herb i insygnia rodu Potockich



stoimy w drzwiach katedry



"...Nazajutrz wielkie było w katedrze nabożeństwo.
Słuchali go w skupieniu i podniosłości ducha rycerze, szlachta, żołnierstwo i lud pospolity.

Pan Wołodyjowski z Ketlingiem leżeli krzyżem przed ołtarzem;

Krzysia i Basia klęczały tuż za stallami, płacząc, bo wiedziały, iż ślub ów na niebezpieczeństwo
życie ich mężów podać może. Po ukończeniu mszy ksiądz biskup obrócił się do ludu z monstrancją;
wówczas MAŁY RYCERZ wstał i klęknąwszy na stopniach ołtarza,
tak rzekł wzruszonym, choć spokojnym głosem :

- Za osobliwe dobrodziejstwa i szczególniejszą protekcję, jakąm ja
od Pana Boga Najwyższego i Syna Jego Jedynego otrzymał, do również
szczególniejszej poczuwając się wdzięczności, ślubuję i poprzysięgam,
iż jako On i Syn Jego mnie wspomogli, tako i ja do ostatniego tchu Krzyża świętego będę bronił.
A mając komendę starego zamku sobie powierzoną, pókim żyw i rękoma a kolanami ruchać mogąc,
pogańskiego nieprzyjaciela w sprosności żyjącego do zamku nie puszczę, ni z murów nie ustąpię,
ni szmaty białej nie zatknę, choćby mi też pod gruzami pogrześć się przyszło...
Tak mi dopomóż Bóg i święty Krzyż - Amen!


Cisza uroczysta nastała w kościele, po czym dał się słyszeć głos Ketlinga:

- Ślubuję - rzekł ów - za szczególne dobrodziejstwa, których w tej ojczyźnie doznałem,
do ostatniej kropli krwie zamku bronić i pierwej się pod gruzami jego pogrześć,
zanimby noga nieprzyjacielska miała w jego mury wstąpić. A jako ze szczerego serca
i szczerej wdzięczności przysięgę ową składam, tako mi dopomóż Bóg i święty Krzyż - Amen!


Tu ksiądz biskup pochylił monstrancję i dał ją do ucałowania naprzód
panu Wołodyjowskiemu, potem Ketlingowi.

Na ów widok liczni rycerze uczynili gwar w kościele. Rozległy się głosy:


- Wszyscy przysięgamy! Jeden na drugim polegniem! Nie upadnie ta twierdza!
przysięgamy! przysięgamy! Amen! Amen! Amen!

Szable i rapiery wyszły ze zgrzytem z pochew i w kościele uczyniło się jasno od stali.
Blask ów rozświecił groźne twarze, rozpalone oczy i zapał wielki,
niewypowiedziany ogarnął szlachtę, żołnierzy, lud.


Wtem uderzono we wszystkie dzwony, huknął organ, ksiądz biskup zaintonował:

Sub Tuum praesidium - sto głosów zabrzmiało mu w odpowiedzi - i tak modlono się
za twierdzę, która była strażnicą chrześcijaństwa i kluczem Rzeczypospolitej..."

("Pan Wołodyjowski")

Z takim obrazem w myślach oglądamy Katedrę

[placunio]

droga krzyżowa









historyczne tablice, upamiętniające odzyskanie świątyni po okupacji tureckiej,
niektóre trudne już do odczytania,
a na muzułmańskiej kazalnicy jest arabski napis "Nie ma Boga prócz Allacha".



Jedna z nich - na cześć doktora Antoniego Józefa Rolle, syna tej ziemi, który, jak napis głosi;
„Przeszłość jej umiłował, Odgrzebywał i opowiadał, A skarby jej czcić uczył”
(słynny krajoznawca i miłośnik starożytności)



i tablice biskupów


i przy wejściu bardzo oryginalny, marmurowy pomnik Laury Przeździeckiej,
przeniesiony ze zniszczonej kaplicy rodowej





Po wyjściu z Katedry wędrujemy wokół domu Biskupa (drzwi ze schodkami),
mieści się tu tez Klasztor (wejście w tym kamiennym murze),
dowiedzieliśmy się, że bez problemu można tu otrzymać nocleg



wchodzimy na taras Klasztoru i ……. łaj, łaj



jakie widoki !!!!!!!!!!!!! cała twierdza
(oj, gdybyśmy wiedzieli wcześniej o możliwości noclegu tutaj …
wschód słońca musi być tu bajkowy!)



panorama miasta

[placunio]

No i w końcu nadeszła pora, aby zejść nad rzekę Smotrycz i zobaczyć z dołu Kamieniec

tak na oko na dół około 300m

[placunio]

tymi schodkami zaczynamy schodzić



no i pierwsza przeszkoda, stado kóz ani myślało nam ustąpić
trzeba było znowu wyciągnąć ciasteczka z plecaka



tu z kolei spływająca woda ze zboczy raczyła nas kropelkami



im niżej byliśmy, tym piękniejszy widok na kanion



no i już jesteśmy na dole, mnóstwo wierzb przy brzegu, gałęzie dotykały wody

[placunio]

Wracaliśmy inna drogą i zupełnie przypadkowo trafiliśmy na jednym ze zboczy
na kamiennego orła !!! p r z e p i ę k n y !
(obok było źródełko )

[placunio]

Nasze nocne pożegnanie z Kamieńcem

Mimo zmęczenia po całym dniu, polecieliśmy w nocy zobaczyć Twierdzę,
było pięknie, bo reflektory oświetlały zamek, a latarnie na ulicy pozwalały na spacer,
no to sobie spacerowaliśmy…







Niesamowite, że byliśmy tu sami…




- to co tu dzisaj opisałam, to były dwa pełne dni naszego pobytu w Kamieńcu Podolskim,
zwiedziliśmy chyba wszystko, byliśmy na mszach i w Katedrze i w cerkwi,
Twierdzę widzieliśmy z góry i z dołu, znad rzeki,
widzieliśmy i poczuliśmy odgłosy historii z każdego kamienia … już wiemy,
dlaczego Kamieniec Podolski nazywany jest "Perłą na kamieniu"

(z panem Wołodyjowskim się nie rozstajemy)

Kamieniec Podolski - Antemurale Christianitatis

Polska każda niwa droga,
Polskie słońce tu i tam,
Lecz najmilsza i szczęśliwa
Ta, co tchnienie dała nam.
We łzach oko, serce w bolu
Wiecznie myśl zwracało tam,
Gdzie rodzinne na Podolu
Przyświecało słońce nam.

Tak z sentymentem wspominał swoją „małą ojczyznę” żołnierz - poeta, Maurycy Gosławski


I jeszcze jedno wielkie nazwisko związane z Podolem, nie może go zabraknąć

Jan de Witte (1705 - 1785) Komendant twierdzy i pogranicznych fortec w latach 1768-1785.
Budowniczy i obrońca Kamieńca Podolskiego, kawaler orderu świętego Stanisława, chluba Podola.
Jan de Witte był polskim architektem i inżynierem wojskowym pochodzenia holenderskiego.
Studiował architekturę militarną i cywilną.
Autor planów pałacu Sapiehów przy ul. Kopernika, pałacu Lubomirskich przy Rynku Nr 10 (róg ul. Ruskiej) ,
kościoła Dominikanów we Lwowie, który jest koroną jego działalności...
(potwierdzam, że to najładniejszy kościół jaki widzieliśmy w życiu)

-----------------------------------

- tak minął nasz jedenasty i dwunasty dzień urlopu na zielonej Ukrainie

i zapowiadam już, że trzynasty będzie NAJPIĘKNIEJSZY...

uffffffffffff, jeżeli przebrnie przez to choć jedna osoba ???!!!
najwyżej mM zagonię do przeczytania

[placunio]

znikam...

[M.C.]

Placuniu....z glebokim wzruszeniem, dziekuje najmocniej za Kamieniec. Piekny i on i Wasza opowiesc.

Radosnych Swiat Wielkanocnych!

[Rfechner]

Placuniu ..ja juz bez Was zyc nie moge . .Tyle wzruszen ...i tak pieknie o tym opwiadasz .

Wesolych Swiat dla calej dużyny !

[teremi]

Placuniu dzięki za wycieczkę, opowieści, wspomnienia