stojąc obok pomnika widzimy już twierdzę, oplecioną rusztowaniami, podchodzimy
do mostu leżącego nad fosą, zagadujemy robotników…
wiadomo, poniedziałek ! muzeum zamknięte, chyba rozłożymy się obozem wokół twierdzy
i będziemy oblegać aż do otwarcia
twierdza w Zbarażu
tak wyglądał zamek na starych fotografiach
parę słów o twierdzy zbaraskiej:
ZBARAŻ Збараж
Zbaraż - miasto w dawnym województwie wołyńskim, w kronikach ruskich już od 1211r.
Od XV w. rękach książąt Zbaraskich, następnie Wiśniowieckich i Potockich.
w 1675r. został zdobyty przez Turków, którzy zniszczyli zamek.
Odbudowany w XVIIIw. przeszedł na własność Potockich. Od 1772 w zaborze austriackim.
W okresie międzywojennym w granicach Polski.
Twierdza - zamek zbudowana została według planów architekta holenderskiego
za czasów Jerzego ks. Zbaraskiego, była ważną zaporę dla oddziałów
tatarskich maszerujących na Rzeczpospolitą.
To właśnie tu w okresie
od 10 lipca do 22 sierpnia 1649 roku oblegane w twierdzy
zbaraskiej 14-tys. wojska polskie pod dowództwem księcia Jeremiego Wiśniowieckiego
stawiały opór 200-tysięcznej armii kozackiej Chmielnickiego wspomaganej przez
Tatarów z chanem krymskim Islam-Girejem.
Zbaraż obronił się.
Pomimo olbrzymiej dysproporcji sił (blisko 20-krotnej!) obrońcy Zbaraża zadali najeźdźcom
znaczne straty. Zginął pułkownik pułku korsuńskiego
Morozenko,
ciężko ranny został pułkownik kozacki
Iwan Bohun.
Oblężenie było bardzo uciążliwe. Obrońcom pod koniec brakowało żywności, paszy dla koni i miejsca,
gdzie nie mogły ich dosięgnąć kule kozackie.
Jedynym człowiekiem, któremu udało się wydostać ze Zbaraża był Mikołaj Skrzetuski.
Doniósł list królowi, który zdążył już przybyć na Ukrainę.
Kozacy wiele razy szturmowali, ale dzięki Jeremiemu Wiśniowieckiemu, który dowodził w nim
oraz podtrzymywał na duchu żołnierzy, 23 sierpnia Kozacy opuścili swoje pozycje i zwinęli oblężenie.
Musieli to zrobić gdyż król Jan Kazimierz przyszedł z odsieczą.
Został jednak otoczony przez Chmielnickiego pod Zborowem i musiał
zawrzeć z Kozakami ugodę, po której nastąpiła przerwa w działaniach wojennych.
Kozacy jeszcze trzykrotnie (do 1654) bezskutecznie oblegali warownię zbaraską.
Zamek ten nigdy nie został zdobyty, w XVIII w Potocki przebudował zamek na pałac.
Bohaterska obrona zamku przez księcia Jeremiego Wiśniowieckiego natchnęła
właśnie Henryka Sienkiewicza do stworzenia wielkiej narodowej epopei…
W latach sześćdziesiątych, po II wojnie światowej przeprowadzono remont twierdzy
w Zbarażu przemieniając ją na pałac kultury i sportu co zmieniło w dużym stopniu
jej dawny charakter. Historyczne znaczenie twierdzy zaczęto przywracać po 1994 roku
już w wolnej Ukrainie.
a to jego makieta